ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
ΙΣΤΟΡΙΚΟ
ΕΚΘΕΣΕΙΣ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΦΩΤΟΘΗΚΗ
 
 
 
<<Εκθέσεις
| Περιγραφή | | Εκθέματα |

Μόνιμη έκθεση Μουσείου βασιλικών τάφων Αιγών

Ανδρική μορφή κυνηγού. Το πρόσωπο είναι από ελεφαντόδοτο ενώ το υπόλοιπο από χρυσωμένο ξύλο.
Η χρυσελεφάντινη κλίνη του Θαλάμου

Η κλίνη του θαλάμου ήταν διακοσμημένη με ελεφαντόδοντο, γυαλί και χρυσό μόνο στην εμπρός πλευρά της. Στην πίσω και στις πλάγιες υπήρχαν χρυσωμένα ανάγλυφα και ζωγραφιές δουλεμένα επάνω στο ξύλο. Στα πόδια βρίσκουμε το τυποποιημένο σύστημα με τις πλάκες και τα ανάγλυφα από ελεφαντόδοντο και τις ενθέσεις από γυαλί και χρυσό. Τα χρυσά ελάσματα που βρίσκονται πίσω από τα πλακίδια των επικράνων είναι διακοσμημένα με κάπως βιαστικά χαραγμένες Νίκες που στήνουν τρόπαια. Αντίθετα με αυτά εξαιρετική είναι η ποιότητα των ελεφαντοστέϊνων ανάγλυφων που διακοσμούν το επάνω δοκάρι της κλίνης.

Μέσα σε ένα ιερό που ορίζεται από δύο Ερμαϊκές στήλες βρίσκεται η Αφροδίτη με τον Έρωτα, ο Διόνυσος και ο Σιληνός, μια Μούσα που παίζει κιθάρα και κάποιες γυναικείες μορφές που χορεύουν. Οι θεοί και οι ημίθεοι που απολαμβάνουν ξένοιαστοι τη χαρά της μουσικής και της συζήτησης είναι πρόσωπα που σχετίζονται άμεσα με το συμπόσιο και την ερωτική διαδικασία, θέματα ουσιαστικά συνυφασμένα με την λειτουργία του φέροντος, μερικά από τα οποία θα παγιωθούν και θα γίνουν τυπικά για το τμήμα αυτό των κλινών.

Σε αντίθεση με τη γαλήνη και την ακινησία των θεών που υπάρχουν στη στενή ζωφόρο έρχεται το πάθος και η κίνηση των ανθρώπων που δρουν στο τύμπανο της φαρδιάς ζωφόρου που βρίσκεται ακριβώς από κάτω.

Εδώ, μπροστά σε μια χρυσωμένη σανίδα που χρησιμεύει σα φόντο κινούνται δεκατέσσερις ανδρικές μορφές, πεζοί και καβαλάρηδες αποδοσμένοι σε αρκετά ψηλό ανάγλυφο. Τα γυμνά μέλη και τα πρόσωπα των ανθρώπων είναι από ελεφαντόδοντο. Το υπόλοιπο ήταν από ανάγλυφο ξύλο, χρυσωμένο και βαμμένο που στο μεγαλύτερο του μέρος διαβρώθηκε και χάθηκε. Από το ίδιο υλικό ήταν και τα άλογα. Όπως φανερώνουν τα μοτίβα των μορφών, ο τρόπος που κινούν τα χέρια τους και εν τέλει η ίδια η σύνθεση της παράστασης οι άνθρωποι αυτοί δεν πολεμούσαν μεταξύ τους αλλά κυνηγούσαν ζώα που όντας κι αυτά ξύλινα χάθηκαν, έμειναν όμως και διακρίνονται ακόμη στην επιχρύσωση της φέρουσας επιφάνειας οι τρυπούλες των καρφιών που τα στερέωναν.

Οι κυνηγοί φορούσαν κοντούς χιτώνες, χλαμύδες, μπότες και, όπως δείχνει ο τρόπος που είναι κομμένα τα κεφάλια όλων στο πάνω μέρος, καπέλα που μοιάζουν με πλατιούς μπερέδες, τις χαρακτηριστικές μακεδονικές καυσίες.

Τα δέκα από τα δεκατέσσερα κεφαλάκια σώζονται σε πολύ καλή κατάσταση: δουλεμένα με απόλυτη ακρίβεια, φροντίδα και προσοχή από το χέρι ενός πολύ σπουδαίου καλλιτέχνη που οπωσδήποτε δεν είναι ο ίδιος με το γλύπτη της ζωφόρου της άλλης κλίνης, αλλά είναι εξίσου μεγάλος μάστορας, απόλυτα μνημειακά παρά το μικροσκοπικό τους μέγεθος, τα κεφαλάκια αυτά συγκαταλέγονται χωρίς αμφιβολία ανάμεσα στις πιο συναρπαστικές σπουδές της ανθρώπινης μορφής που ξέρουμε από την αρχαία τέχνη.

Η προσπάθεια και η συνειδητή πρόθεση του καλλιτέχνη να αποδώσει σε καθένα από τα πρόσωπα αυτά συγκεκριμένα εξατομικευμένα χαρακτηριστικά, που ξεφεύγουν πολύ από τα πλαίσια των γενικών εξιδανικευτικών τύπων, είναι προφανής, παρά την στιλιστική ενότητα που υπάρχει στις μορφές σαν σφραγίδα της ατομικότητας του καλλιτέχνη. Ο Φίλιππος, ο νεαρός διάδοχός του, ο Αλέξανδρος, και μια ντουζίνα ακόμη συγγενείς και εταίροι του βασιλιά επιδίδονται σε ένα βασιλικό κυνήγι.

Το θέμα είναι το ίδιο με αυτό που βρίσκουμε στην τοιχογραφία της πρόσοψης του τάφου όμως το πιο σπουδαίο είναι πως επάνω σε αυτήν την κλίνη βρίσκουμε το «τιμιώτατον», την εικόνα του ίδιου του Φιλίππου, -δεύτερος από αριστερά- σε ένα πορτραίτο εξαιρετικής πνοής και δύναμης που μπορεί να σταθεί επάξια ανάμεσα στα αριστουργήματα της παγκόσμιας τέχνης, πλαισιωμένο από τις εικόνες των Μακεδόνων που σημάδεψαν με τη δράση τους την ιστορία της οικουμένης και θεμελίωσαν τα κράτη του αχανούς ελληνιστικού κόσμου.

Στοιχεία εκθέματος
Χρονολόγηση: Κλασική περίοδος, 336 π.Χ.
Υλικό: Χρυσός, Γυαλί, Ξύλο, Ελεφαντόδοντο
 
 
 
Άλλες όψεις
Πορτραίτο νεαρού άνδρα
Πρόσθια όψη πορτραίτου νεαρού άνδρα
Πλάγια όψη πορτραίτου νεαρού άνδρα
Άνω τμήμα καθιστής μορφής Διονύσου
Μια Μούσα παίζει κιθάρα...
Ο Διόνυσος και ο Σιληνός
Το "τιμιώτατον", το πορτραίτο του Φιλίππου
Πλάγια όψη του πορτραίτου του Φιλίππου
Γενική άποψη των διακοσμητικών παραστάσεων της κλίνης