Η Επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα
Οι εικόνες που παρουσιάζονται εδώ αποτελούν ορισμένα από τα πιο εύγλωττα παραδείγματα των διαμελισμένων Γλυπτών του Παρθενώνα, τα οποία σήμερα βρίσκονται διασπαρμένα κυρίως μεταξύ του Βρετανικού Μουσείου στο Λονδίνο και του Μουσείου της Ακρόπολης στην Αθήνα. Ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να θαυμάσει σε εικονική αναπαράσταση συνθέσεις εικόνων από διαμελισμένα Γλυπτά των αετωμάτων, των μετοπών και της ζωφόρου. Τα τμήματα που βρίσκονται στο Λονδίνο αποδίδονται με χρώμα, ενώ ότι είναι στην Αθήνα αποδίδεται λευκό. Οι εικόνες των διαμελισμένων μορφών ενοποιούνται ψηφιακά για να καταδείξουν την αναγκαιότητα της επανένωσης όλων των τμημάτων αυτών των Γλυπτών. Τα Μάρμαρα του Παρθενώνα, που εκτίθενται στο Βρετανικό Μουσείο, αποτελούν το 60% περίπου του συνόλου του γλυπτού διακόσμου του Παρθενώνα που σώζεται σήμερα. Η ανάγκη για την επανένωση τους με το άλλο 40% περίπου που βρίσκεται στην Αθήνα αποτελεί έναν πολιτιστικό στόχο, ο οποίος επιβάλλεται να ολοκληρωθεί. Θα είναι προς όφελος κάθε επισκέπτη (επιστήμονα ή μη) που επιδιώκει να δει τον Παρθενώνα σε σχέση με το ιστορικό του περιβάλλον.
Η ιστορία του Παρθενώνα
Το Γλυπτά του Παρθενώνα δεν είναι αυθύπαρκτα έργα τέχνης. Δημιουργήθηκαν ως αρχιτεκτονικά και συμβολικά μέρη του ναού της Αθηνάς, που χτίστηκε τον 5ο αι. π.Χ., στην ακμή της δόξας του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού. Η σύλληψη της αρχικής ιδέας, υλοποιούμενη με την κατασκευή του κτίσματος, μετουσιώνεται στην ισορροπία διαμέσου της συμμετρίας και μορφοποιείται με το τρίγωνο που σχηματίζουν οι μετόπες, η ζωφόρος και τα αετώματα. Το μνημείο γίνεται πλήρως κατανοητό μόνο με τα Γλυπτά του και τα Γλυπτά αυτά αποκτούν την πραγματική τους εννοιολογική υπόσταση μόνο πλησίον του ναού, στο φυσικό και ιστορικό τους περιβάλλον. Ο Παρθενώνας στέκεται ως κορυφαίο μνημείο εδώ και 2.500 χρόνια και θεωρείται ύψιστο σύμβολο της ελευθερίας της σκέψης, της δημοκρατίας της σκέψης, της φιλοσοφίας, της αρμονίας και της ανωτερότητας. Αποτελεί το αξεπέραστο μνημείο του Δυτικού πολιτισμού. Η ΟΥΝΕΣΚΟ επέλεξε τον Παρθενώνα ως έμβλημα της και συμπεριέλαβε τον αρχαιολογικό χώρο της Ακρόπολης στον κατάλογο με τα μνημεία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Τα Γλυπτά του Παρθενώνα
Από τους 97 σωζόμενους λίθους από τη ζωφόρο του Παρθενώνα, οι 56 βρίσκονται στο Λονδίνο και οι 40 στην Αθήνα. Από τις 64 σωζόμενες μετόπες, οι 48 βρίσκονται στην Αθήνα και οι 15 στο Λονδίνο. Από τις 28 σωζόμενες μορφές των αετωμάτων, οι 19 βρίσκονται στο Λονδίνο και οι 9 στην Αθήνα. Η ζωφόρος του Παρθενώνα θεωρείται ότι απεικονίζει την Πομπή των Παναθηναίων. Οι μετόπες εικονίζουν: στην ανατολική πλευρά τη Γιγαντομαχία, στην δυτική πλευρά την Αμαζονομαχία, στην βόρεια τον Τρωικό Πόλεμο και στην νότια πλευρά τη μάχη μεταξύ Κενταύρων και Λαπίθων. Στο ανατολικό αέτωμα αναπαριστάται η γέννηση της Αθηνάς, ενώ στο δυτικό αέτωμα η διαμάχη της Αθηνάς και του Ποσειδώνα για την κηδεμονία της Αθήνας.
Πρόταση για συνεργασία
Η Ελλάδα επιδιώκει τη συνεργασία με τη Μεγάλη Βρετανία στο όνομα του ίδιου του μνημείου και της παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Αυτός ο στόχος μπορεί να επιτευχθεί μέσω διμερούς πολιτιστικής και εκπαιδευτικής συνεργασίας. Πιο συγκεκριμένα η πρόταση αφορά στην έκθεση των Γλυπτών του μνημείου στην ειδική αίθουσα του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης. Η Ελλάδα και η Μεγάλη Βρετανία μπορούν να συνεργαστούν για την αναβίωση του Παρθενώνα. Η αποκατάσταση της ενότητας των Γλυπτών θα μας δώσει την δυνατότητα να εμπλουτίσουμε τη γνώση μας γι' αυτό το μοναδικό μνημείο, να εμβαθύνουμε στις μελέτες μας και να αποκαλύψουμε στις επόμενες γενιές τα επιτεύγματα της ανθρωπότητας. Κείμενα και εικόνες από την Ε. Κόρκα Προϊστάμενη του Τμήματος Ελληνικών και Ξένων Αρχαιολογικών Ιδρυμάτων, Οργανισμών και Διεθνών Θεμάτων από την έκδοση "Η Επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα", Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, Α' Έκδοση 2002, Β' Έκδοση Αθήνα 2003. (Εκδόσεις Καπον)
Παρουσίαση των Γλυπτών του Παρθενώνα (ppt)
Από τον γλυπτό διάκοσμο του ναού σώζονται τα ακόλουθα τμήματα:
Μετόπες
Ανατολική πλευρά (Γιγαντομαχία)
στο Μουσείο Ακροπόλεως: όλες οι πλάκες (14) - στη θέση τους έχουν τοποθετηθεί αντίγραφα
Δυτική πλευρά (Αμαζονομαχία)
στη θέση τους στο μνημείο: όλες οι πλάκες (14)
Βόρεια πλευρά (Τρωικός Πόλεμος)
στη θέση τους ή στο Μουσείο Ακροπόλεως: 13 πλάκες ακέραιες ή σε θραύσματα
Νότια πλευρά (αγώνας Λαπιθών-Κενταύρων)
στη θέση τους στο μνημείο: 1 πλάκα
στο Μουσείο Ακροπόλεως: 11 πλάκες ακέραιες ή σε θραύσματα
στο Βρετανικό Μουσείο: 16 πλάκες ακέραιες ή σε θραύσματα (θραύσματα των 6 από αυτές φυλάσσονται και στο Μουσείο Ακροπόλεως)
Αετώματα
Ανατολικό αέτωμα (γέννηση της Αθηνάς)
στο Μουσείο Ακροπόλεως: 4 μορφές (C, H, N, P)
στο Βρετανικό Μουσείο: 10 μορφές (A, B, D, E, F, G, K, L, M, O)
Δυτικό αέτωμα (αγώνας Αθηνάς και Ποσειδώνα)
στο Μουσείο Ακροπόλεως: 8 μορφές (B, E, J, K, S, U, V, W)
στο Βρετανικό Μουσείο: 4 μορφές (A, P, Q, T)
θραύσματα της ίδιας μορφής στο Βρετανικό Μουσείο και στο Μουσείο Ακροπόλεως: 6 μορφές (C, H, L, M, N, O)
Ζωφόρος
Απεικόνιζε τα Μεγάλα Παναθήναια και την αποτελούσαν 115 πλάκες (119 ανάγλυφες επιφάνειες, αφού οι γωνιαίοι λίθοι αριθμούνται διπλά). Από αυτές σώζονται πλήρεις ή σε θραύσματα 112 πλάκες. Ειδικότερα:
Δυτική πλευρά (σώζονται και οι 16 πλάκες)
στο Μουσείο Ακροπόλεως: 13 πλάκες
στο Βρετανικό Μουσείο: 2 πλάκες
θραύσματα της ίδιας πλάκας στο Βρετανικό Μουσείο και στο Μουσείο Ακροπόλεως: 1 πλάκα
Νότια πλευρά (σώζονται 41 πλάκες)
στη θέση τους στο μνημείο: 2 πλάκες
στο Μουσείο Ακροπόλεως: 12 πλάκες
στο Βρετανικό Μουσείο: 24 πλάκες
θραύσματα της ίδιας πλάκας στο Βρετανικό Μουσείο και στο Μουσείο Ακροπόλεως: 3 πλάκες
Βόρεια πλευρά (σώζονται 46 πλάκες)
στο Μουσείο Ακροπόλεως: 24 πλάκες
στο Βρετανικό Μουσείο: 15 πλάκες
θραύσματα της ίδιας πλάκας στο Βρετανικό Μουσείο και στο Μουσείο Ακροπόλεως: 7 πλάκες
Ανατολική πλευρά (σώζονται 9 πλάκες)
στο Μουσείο Ακροπόλεως: 3 πλάκες
στο Βρετανικό Μουσείο: 1 πλάκα
θραύσματα της ίδιας πλάκας στο Βρετανικό Μουσείο και στο Μουσείο Ακροπόλεως: 5 πλάκες