Το Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα ''Βασίλειος Παπαντωνίου'' ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1974. Οι πρώτες ενέργειες για τη σύστασή του είχαν αρχίσει το 1959, αλλά η έγκριση της σύστασής του και η κύρωση του Ιδρύματος του Πελοποννησιακού Λαογραφικού Ιδρύματος πραγματοποιήθηκαν στις 9.3.1974 με Προεδρικό Διάταγμα: (ΠΔ 199/9-3-1974, ΦΕΚ 70/18-3-1974, τεύχος 1, και τροποποιήθηκε με ΠΔ, ΦΕΚ 168/6-3-1997).

Οι συλλογές του Ιδρύματος συγκροτούνται αρχικά από δωρεά της Ιωάννας Παπαντωνίου. Η πρώτη ενδυματολογική έκθεση πραγματοποιήθηκε στο ισόγειο του Μουσείου. Η δεύτερη έκθεση έγινε το 1981. Για την έκθεση αυτή, αλλά και για την προσφορά του στη μελέτη του νεότερου πολιτισμού, το μέγεθος και την ποιότητα των συλλογών του, την πρωτοτυπία των εκπαιδευτικών του προγραμμάτων, το ΠΛΙ τιμήθηκε με το βραβείο ΕΜΥΑ (European Museum of the Year Main Award). Η τρίτη έκθεση ("Τα καλύτερα του ΠΛΙ") οργανώθηκε το 1999, χρονιά που το ΠΛΙ γιόρτασε τα 25 χρόνια από την ίδρυσή του.