ΙΣΤΟΡΙΚΟ
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΦΩΤΟΘΗΚΗ
 
 
Η αρχαία πόλη δημιουργήθηκε στο εσωτερικό πλάτωμα σειράς χαμηλών λόφων. Ήταν οχυρωμένη με ισχυρό τείχος που δε διακρίνεται στην πεδιάδα. Διατηρείται όμως στους λόφους που περιβάλλουν την πόλη και ακολουθούν την κορυφογραμμή τους με κατεύθυνση από ΝΑ προς ΒΔ. Τα τείχη ήταν κατασκευασμένα από πωρόλιθο στο κάτω τμήμα και στην ανωδομή από πλιθιά. Κατά διαστήματα ενισχύονταν με πύργους. Αρχιτεκτονικά υλικά του τείχους χρησιμοποιήθηκαν σε οικοδομήματα τόσο στα αρχαία, όσο και στα νεότερα χρόνια.

Μέσα στην αρχαία πόλη έχουν αποκαλυφτεί τμήματα δύο μεγάλων δημόσιων κτιρίων (13,50 Χ 8,50 μ. και 12,50 Χ 12,50 μ. αντίστοιχα), κτίριο με βαθμιδωτή κρηπίδα, μεγάλο τμήμα οικίας, βάσεις αναθηματικών στηλών, καθώς και τμήμα δρόμου κατασκευασμένου από σκληρό, πατημένο χώμα, χαλίκια και μικρά κομμάτια κεραμίδων.

Στα ευρήματα συγκαταλέγονται μία ημίεργη προτομή αυτοκρατορικών χρόνων από ντόπιο ασβεστόλιθο, σπόνδυλοι κιόνων, τμήματα πήλινων και γυάλινων αγγείων, κεραμίδες στέγης και νομίσματα από διάφορες ελληνικές πόλεις. Οι αρχιτεκτονικές αυτές κατασκευές χρονολογούνται στους ελληνιστικούς και ρωμαϊκούς χρόνους, ενώ βάθρο γέφυρας που βρέθηκε στο Δημοτικό Διαμέρισμα Γελάνθης του Δήμου Μουζακίου χρονολογείται στα ύστερα ρωμαϊκά χρόνια.

Οι αρχαίοι Γόμφοι φαίνεται ότι αποτελούσαν κέντρο άσκησης της λιθοξοϊκής τέχνης. Ανασκαφικά δεδομένα στον αρχαιολογικό χώρο όπως σπόνδυλοι κιόνων, ενεπίγραφη πλίνθος με ονόματα Γομφέων μαρμαροτεχνιτών από την Αργιθέα, ημίεργη προτομή, επιτύμβιες στήλες και μαρμάρινή λάρνακα, ενισχύουν την άποψη αυτή. Στο εργαστήρι των Γόμφων αποδίδεται και η ανάγλυφη επιτύμβια στήλη του «Εχένικου» που βρέθηκε στην περιοχή των Καλογήρων στην περιοχή Πύλης του Ν. Τρικάλων.

Στην κοίτη του Πάμισου ποταμού, στις κτηματικές περιφέρειες Μουζακίου, Μαυρομματίου «θέση Κρύα Βρύση», Γελάνθης «θέση Γεροπλάτανος» και Παλαιομονάστηρου έχουν ερευνηθεί αρκετοί τάφοι της ελληνιστικής και ρωμαϊκής περιόδου, καθώς και ταφικός τύμβος στη θέση «Λογγαράκος». Διάφορα αρχιτεκτονικά μέλη και στήλες έχουν χρησιμοποιηθεί στην κατασκευή των τάφων σε δεύτερη χρήση.

Εκτός από την πρακτική του ενταφιασμού σε κιβωτιόσχημους τάφους ή σε πήλινες και μαρμάρινες λάρνακες, έχουν διαπιστωθεί πυρές και εγχυτρισμοί. Χαρακτηριστική είναι η μαρμάρινη λάρνακα "νεοαττικού" τύπου με παράσταση "αρπαγής Κόρης" στην εμπρόσθια κύρια πλευρά. Στην πίσω όψη παριστάνεται αετός από τα φτερά του οποίου εκφύονται φυτικοί πλοχμοί που απολήγουν στις γωνίες σε κεφαλές βοών. Τις στενές πλευρές κοσμούν λεοντοκεφαλές και φυτικοί πλοχμοί.

Στο εσωτερικό των τάφων υπήρχαν γυάλινα και πήλινα αγγεία, κυρίως ατρακτοειδή ληκύθια, καθώς και νομίσματα ως προσφορές στο νεκρό.
Συντάκτης
Εφορεία Αρχαιοτήτων Καρδίτσας