ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
ΙΣΤΟΡΙΚΟ
ΕΚΘΕΣΕΙΣ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΦΩΤΟΘΗΚΗ
 
 
 
Εκθέσεις
| Περιγραφή | | Εκθέματα |

Περιήγηση στη Βυζαντινή Θεσπρωτία

 
Η έκθεση «Περιήγηση στη Βυζαντινή Θεσπρωτία» αποτελεί οφειλόμενο χρέος στο βυζαντινό παρελθόν της Θεσπρωτίας και πραγματοποιήθηκε με την αγαστή συνεργασία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Θεσπρωτίας με την Ιερά Μητρόπολη Παραμυθιάς, Φιλιατών, Γηρομερίου και Πάργας και την Ιερά Μονή Γηρομερίου. Στα φορητά έργα που επελέγησαν προσπαθήσαμε να υπάρχει αντιπροσώπευση από γνωστά βυζαντινά και μεταβυζαντινά κέντρα της Θεσπρωτίας, όπως η Παραμυθιά, η Ουζντίνα και οι μονές Γηρομερίου και Καμίτσιανης.

Μοναδικά δείγματα της υστεροβυζαντινής τέχνης και χειρόγραφης παράδοσης αποτελούν η εφέστιος, αμφίγραπτη εικόνα του α΄ μισού 14ου αιώνα της μονής Γηρομερίου, με την Παναγία Οδηγήτρια στην μπροστινή όψη και τους αποστόλους Πέτρο και Παύλο στην πίσω, και το χειρόγραφο δερματόδετο περγαμηνό τετραευάγγελο (14ος αι.) από την ίδια μονή.

Η μεταβυζαντινή ζωγραφική αντιπροσωπεύεται από το επιστύλιο και τα λυπηρά του τέμπλου του ναού της Κοίμησης της Θεοτόκου Ουζντίνας, χρονολογημένα το έτος 1655/6. Τη δεσποτική εικόνα της Ένθρονης Βρεφοκρατούσας από το δεύτερο τέμπλο του καθολικού της μονής Γηρομερίου που χρονολογείται το 1676. Το εικονίδιο της Παναγίας Οδηγήτριας του ύστερου 16ου ή του πρώιμου 17ου αιώνα και τις δεσποτικές εικόνες της Παναγίας Ελεούσας και του Χριστού Παντοκράτορα, όπως και τα βημόθυρα του τελευταίου τέμπλου της μονής Γηρομερίου, του 1824, το οποίο «χρυσώθηκε» το 1829.

Πολύτιμο κειμήλιο της μεταβυζαντινής κεντητικής αποτελεί ο χρυσοκέντητος επιτάφιος του μοναχού Αρσενίου, από εργαστήριο των Μετεώρων, ο οποίος κεντήθηκε το έτος 1587/8.

Εξαιρετικά έργα μικροτεχνίας συνιστούν οι δυο αργυρές λειψανοθήκες, η μια του έτους 1782 και η δεύτερη του 1783, που προέρχονται από τις μονές Αγίου Γεωργίου Καμίτσιανης και Γηρομερίου αντίστοιχα. Δυο σταυροί αγιασμού με ξυλόγλυπτο πυρήνα και αργυρεπίχρυσο πλαίσιο, ο πρώτος του 1794 και ο δεύτερος του 1917, και μια σφραγίδα με την επιγραφή «ΜΟΝΗ ΑΓΙΑΣ ΜΑΡΙΝΑΣ» και χρονολογία 1791, όλα από τη μονή Γηρομερίου .

Τη συλλογή του Γηρομερίου συμπληρώνουν δυο νομίσματα, ένα οθωμανικό από χρυσό και άργυρο και ένας χάλκινος ανώνυμος φόλλις που χρονολογείται στα τέλη του 10ου αιώνα με αρχές του 11ου αιώνα, και δυο Ευαγγέλια με επάργυρη στάχωση, του έτους 1861 και του έτους 1919.

Από τα έγγραφα της μονής, φιλοξενούνται στην έκθεση το αντίγραφο της διαθήκης του Οσίου Νείλου του 1812, επί χάρτου και τα σιγίλλια των πατριαρχών Ιωάσαφ Β΄ (1560/1) και Μητροφάνους Γ΄ (1568).