Η εικόνα του Αρχάγγελου Μιχαήλ αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά αντικείμενα του Βυζαντινού Μουσείου. Ο Αρχάγγελος εικονίζεται μετωπικός σε χρυσό βάθος κρατώντας με το δεξί χέρι μακρύ σκήπτρο και με το αριστερό τη σφαίρα του κόσμου, όπου αναγράφονται με μεγάλα χρυσά γράμματα Χ(ριστός) Δ(ίκαιος) Κ(ριτής). Φορεί καστανό χιτώνα με λεπτές χρυσοκονδυλιές και πράσινο ιμάτιο. Οι μεγάλες πρασινωπές φτερούγες του κυριαρχούν στο χρυσό βάθος στο πάνω μέρος του οποίου αναγράφεται με κόκκινα κεφαλαία γράμματα η επιγραφή: Ο ΑΡΧ(ΩΝ) ΜΙΧΑΗΛ Ο ΜΕΓΑΣ ΤΑΞΙΑΡΧΗΣ.

Η εύρωστη μορφή του αρχαγγέλου, με το καλοσχηματισμένο ωοειδές πρόσωπο, γεμάτο χάρη και ευγένεια, με τα μακριά και σγουρά μαλλιά, τους πλατείς ώμους και τα μεγάλα και διαρθρωμένα δάκτυλα δεν αφήνουν αμφιβολία για την προέλευση του έργου από αριστοκρατικό εργαστήριο της Κωνσταντινούπολης κατά το α' μισό του 14ου αιώνα. Η μνημειακή μορφή του Μιχαήλ με τις κλασικές αναλογίες και τα προσωπογραφικά χαρακτηριστικά του συνδέουν την εικόνα αυτή με τις τοιχογραφίες του παρεκκλησίου της Μονής της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη.

Η αριστοκρατική τέχνη της εικόνας και η εικονογραφία της παράστασης με τον άρχοντα Μιχαήλ να κρατεί την σφαίρα του κόσμου τονίζουν την ιδιότητά του ως προστάτη του βυζαντινού αυτοκράτορα, που εθεωρείτο ο εκλεκτός του Θεού στη γη και της κοσμικής του εξουσίας.