Μία από τις σπουδαιότερες πόλεις της Αττικής, από την προϊστορική ακόμη περίοδο. Ιδρύθηκε την πρώιμη εποχή του χαλκού, δηλαδή γύρω στο 3000 π.Χ., όμως υπάρχουν και παλαιότερα στοιχεία κατοίκησης. Από τον 8ο αι. π.Χ. συνοικίστηκε με την Αθήνα και αποτελούσε δήμο, ο οποίος ανήκε στην Ιπποθοωντίδα φυλή. Η ιστορία της Ελευσίνας παρέμεινε άμεσα συνδεδεμένη με αυτήν της Αθήνας.
Το σημαντικότερο ιερό της πόλης και ένα από τα σπουδαιότερα στον ελλαδικό χώρο ήταν αυτό της θεάς Δήμητρας, όπου διεξάγονταν τα περίφημα Ελευσίνια Μυστήρια, κορυφαία γιορτή της πόλης που προσέλκυε λατρευτές από όλο τον αρχαίο κόσμο, ανεξαρτήτως εθνικότητας. Οι ιερείς των Μυστηρίων προέρχονταν από τα δύο ιερατικά γένη της Ελευσίνας, τους Ευμολπίδες και τους Κήρυκες. Αν και έχουν διατυπωθεί πολλές κατά καιρούς ερμηνείες των Μυστηρίων, είναι σαφές πως αρχικά επρόκειτο για μία αγροτική γιορτή, η οποία, μετά την περιπέτεια του Πελοποννησιακού πολέμου, διαφοροποίησε τις αντιλήψεις των Ελλήνων για τη ζωή και το θάνατο και απέκτησε εσχατολογικό περιεχόμενο.
Άλλη γιορτή προς τιμή της Δήμητρας, που περιλάμβανε αθλητικούς και μουσικούς αγώνες ήταν τα Ελευσίνια. Πρόκειται για παλιά γιορτή, η οποία από τον 5ο αι. π.Χ. περίπου, διεξαγόταν κάθε πέντε χρόνια ως Μεγάλα Ελευσίνια και κάθε χρόνο ως Μικρά. Ο χρόνος τέλεσης της γιορτής δεν έχει διασαφηνισθεί, όμως είναι πιθανό πως διεξαγόταν το μήνα Μεταγειτνιώνα, ο οποίος αντιστοιχεί περίπου με το σημερινό Αύγουστο.
Υπεύθυνοι για την οργάνωση και διεξαγωγή των Ελευσινίων ήταν οι «ιεροποιοί?, καθώς και τέσσερις «επιστάτες?, που εκλέγονταν ετησίως γι αυτόν το σκοπό. Διεξάγονταν ιππικά και αθλητικά αγωνίσματα με συμμετοχή αθλητών από πολλές πόλεις του ελληνικού κόσμου, αν και ποτέ δεν εξελίχθηκαν σε πανελλήνια γιορτή. Οι αγώνες λάμβαναν χώρα στο στάδιο, τον ιππόδρομο και το θέατρο της Ελευσίνας. Ως έπαθλο προσφέρονταν μεγάλες ποσότητες δημητριακών από το Ράριο πεδίο, που ήταν αφιερωμένο στη θεά Δήμητρα. Κατά τη διάρκεια των ανασκαφών, βρέθηκαν αναθήματα αθλητών, όπως αλτήρες ή και ανδριάντες νικητών που είχαν διακριθεί είτε στα Ελευσίνια είτε σε άλλους αγώνες.
|
 |
|
