Η ακρόπολη και η οχύρωση της καστροπολιτείας του Μυστρά.
Η ύπαρξη ενός συστήματος οχύρωσης αποτελεί βασικό στοιχείο της βυζαντινής πόλης. Στην περίπτωση του Μυστρά πρόκειται για μια πόλη - κάστρο, η οποία αναπτύσσεται στην ανατολική, βόρεια και βορειοδυτική πλευρά λόφου, φυσικά απροσπέλαστου από τα νότια και νοτιοανατολικά και ενισχυμένου με τεχνητή οχύρωση στα ευπαθέστερα σημεία του.
Στην κορυφή του λόφου βρίσκεται η φράγκικη ακρόπολη, ενώ ο οικισμός προστατεύεται από δύο οχυρωματικούς περιβόλους, ενισχυμένους με τετράγωνους ή κυλινδρικούς πύργους. ...
Το κτιριακό συγκρότημα της Μητρόπολης του Μυστρά με το ναό του αγίου Δημητρίου
Ναός του Αγίου Δημητρίου
Ο ναός του Αγίου Δημητρίου ιδρύθηκε πιθανότατα από τον Μητροπολίτη Ευγένιο γύρω στο 1270, ανακαινίστηκε λίγο αργότερα, το 1291/2, από τον Μητροπολίτη Νικηφόρο Μοσχόπουλο και τον αδελφό του Ααρών και πήρε την τελική, σημερινή μορφή του κατά το β΄ μισό του 15ου αιώνα από τον Μητροπολίτη Ματθαίο, ο οποίος προσέθεσε το υπερώο. Πρόκειται για τον παλιότερο ναό στο Μυστρά, που από την ανοικοδόμησή του έως και τα πρώτα χρόνια μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας από τους Τούρκους αποτέλεσε τον Μητροπολιτικό ...
H Παντάνασσα, καθολικό της ομώνυμης μονής και ίδρυμα του πρωτοστράτορα και καθολικού μεσάζοντα του Δεσποτάτου του Μορέως Ιωάννη Φραγκόπουλου, εγκαινιάστηκε το Σεπτέμβριο του 1428.
Το μνημείο ανήκει στο λεγόμενο ''μικτό τύπο του Μυστρά'', που συνδυάζει τους ρυθμούς της τρίκλιτης βασιλικής με νάρθηκα στο ισόγειο και του πεντάτρουλου σταυροειδούς εγγεγραμμένου ναού στον όροφο. Είναι κτισμένο κατά το πλινθοπερίκλειστο σύστημα, με εμφανή γοτθικά στοιχεία κυρίως στη δυτική όψη και στο κωδωνοστάσιο, ...
Η Περίβλεπτος, καθολικό μονής αφιερωμένης στην Παναγία, κτίστηκε στα μέσα του 14ου αιώνα πιθανότατα από τον πρώτο Δεσπότη του Μυστρά Μανουήλ Καντακουζηνό και τη σύζυγό του Ισαβέλλα de Lusignan.
Ανήκει στον αρχιτεκτονικό τύπο του δίστυλου σταυροειδούς εγγεγραμμένου ναού με τρεις πενταγωνικές εξωτερικά αψίδες στο Ιερό και είσοδο στη βόρεια πλευρά. Ο σημερινός πλάγιος νάρθηκας αποτελεί μετασκευή της στοάς που προϋπήρχε στη θέση αυτή. Το μεγαλύτερο τμήμα του ναού έχει κτιστεί κατά το πλινθοπερίκλειστο ...
Οι Άγιοι Θεόδωροι, καθολικό ομώνυμης μονής, κτίστηκαν λίγο πριν το 1296 από τους μοναχούς Δανιήλ και Παχώμιο.
Ανήκουν στον αρχιτεκτονικό τύπο του οκταγωνικού ναού με τρεις χαμηλές αβαθείς αψίδες Ιερού στα ανατολικά. Η τοιχοποιία στο μεγαλύτερο μέρος συνίσταται σε απλή αργολιθοδομή, ενώ πλινθοπερίκλειστο σύστημα εντοπίζεται σποραδικά. Στις τέσσερις γωνίες του ναού διαμορφώνονται ισάριθμα παρεκκλήσια, από τα οποία τα ανατολικά είχαν ταφικό χαρακτήρα. Ο νάρθηκας, με διώροφα πυργόσχημα παρεκκλήσια ...
Η Αγία Σοφία, στη συνοικία των παλατιών, ταυτίζεται με το καθολικό της πατριαρχικής Μονής του Ζωοδότη Χριστού, που ίδρυσε στα μέσα του 14ου αιώνα ο πρώτος Δεσπότης του Μυστρά Μανουήλ Καντακουζηνός, του οποίου τα μονογράμματα διαβάζονται στα επίκρανα των δυτικών ψευτοπαραστάδων και των κιόνων. Επί Τουρκοκρατίας μετατράπηκε σε τζαμί.
Το μνημείο ανήκει στον αρχιτεκτονικό τύπο του δίστυλου σταυροειδούς εγγεγραμμένου με τρούλο ναού, με τρεις τρίπλευρες εξωτερικά αψίδες ανατολικά, νάρθηκα δυτικά ...
H Ευαγγελίστρια βρίσκεται στη Μεσόχωρα, στο καλντερίμι που οδηγεί από τη Μητρόπολη στο Βροντόχι. Πρόκειται για δίστυλο σταυροειδή εγγεγραμμένο με τρούλο ναό, μικρότερων διαστάσεων από τους άλλους του ίδιου τύπου ναούς στο Μυστρά, την Περίβλεπτο, δηλαδή και την Αγία Σοφία. Ανατολικά απολήγει σε τρεις αψίδες, πεντάπλευρη τη μεσαία και τρίπλευρες τις πλάγιες, που διακρίνονται για το πλινθοπερίκλειστο σύστημα τοιχοδομίας τους. Το ίδιο σύστημα τοιχοδομίας, εξάλλου, απαντά εκτός από την ανατολική πλευρά ...
Το συγκρότημα των Παλατιών, έδρα και κατοικία του Δεσπότη και της οικογένειάς του, επιβάλλεται με την παρουσία του στο μοναδικό πλάτωμα του λόφου. Πρόκειται για ένα σύνολο κτισμάτων, που άρχισε να κτίζεται σχεδόν αμέσως μετά την ίδρυση του κάστρου του ''Μυζηθρά'' και ολοκληρώθηκε στις αρχές του 15ου αιώνα. Η συνεχής προσθήκη κτιρίων σκοπό είχε να καλύψει τις αυξανόμενες ανάγκες της διοικητικής αρχής που στέγαζε. Τα σημαντικότερα από αυτά είναι η πτέρυγα των Καντακουζηνών, που κτίστηκε από το Δεσπότη ...
Ο Άγιος Νικόλαος, στη συνοικία των Παλατιών, ανήκει στον αρχιτεκτονικό τύπο του σύνθετου σταυροειδούς εγγεγραμμένου με τρούλο ναού, με νάρθηκα δυτικά, του οποίου η οροφή έχει καταπέσει και περίβολο νότια και δυτικά. Χρονολογημένος στο 17ο αιώνα, είναι ο μοναδικός ναός μεγάλων διαστάσεων, που οικοδομήθηκε στο Μυστρά μετά την παράδοση της Καστροπολιτείας στους Τούρκους το 1460 και η λειτουργία του μαρτυρεί για την παραχώρηση προνομίων στους Έλληνες, όπως και την έντονη παρουσία τους στη γύρω περιοχή.
...
Οι οικίες σώζονται σε πολύ καλή κατάσταση και αποτελούν ''εύγλωττη'' μαρτυρία της ποιότητας ζωής που παρείχαν.
Διαθέτουν ισόγειο και έναν ή πιο σπάνια δύο ορόφους. Οι χώροι κατοίκησης βρίσκονται στον όροφο, ενώ οι βοηθητικοί στο ισόγειο. Βασικό πυρήνα των οικοδομημάτων του Μυστρά αποτελεί το κτίσμα με ισόγειο και μονόχωρο όροφο. Η προσθήκη δωματίων ή και ολόκληρων οικιστικών μονάδων, ακόμα και πύργων, σε αυτόν τον πυρήνα έχει σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία οικιών ποικίλης μορφής.
Στις βυζαντινές ...