Στα τέλη της Ύστερης Εποχής του Χαλκού - αρχές της Πρώιμης Εποχής του Σιδήρου (γύρω στο 1100/1050 π.Χ.) καταστρέφεται ο προϊστορικός οικισμός του Θέρμου και πάνω στα ερείπια του ιδρύεται ένας νέος οικισμός, από τον οποίο σήμερα είναι ορατά ελάχιστα κτηριακά κατάλοιπα. Το γνωστό Μέγαρο Β αποτελεί το μεγαλύτερο και επισημότερο κτήριο του νέου οικισμού της Πρώιμης Εποχής του Σιδήρου. Αποκαλύφθηκε ακριβώς κάτω από το ναό του Απόλλωνος Θερμίου και σε υψηλότερο επίπεδο από αυτό του Μεγάρου Α. Το κτήριο, ...

Τα πρωιμότερα ίχνη κατοίκησης στο Ιερό του Απόλλωνος Θερμίου ανάγονται πριν από το 1700 π.Χ., όταν ο Θέρμος ήταν αρχικά μόνον οικισμός. Πρόκειται για ορύγματα ημιυπόγειων κτιστών καλυβών που βρέθηκαν κάτω από το αψιδωτό Μέγαρο Α και είχαν θεωρηθεί από τον πρώτο ανασκαφέα του Ιερού, Γεώργιο Σωτηριάδη, τάφοι με καύσεις νεκρών. Την εποχή αυτή, δηλ. πριν από το τέλος της Μέσης Εποχής του Χαλκού (1600 π.Χ.), φαίνεται ότι υπήρχε στον Θέρμο μόνιμος οικισμός, ο οποίος διατηρούσε επαφές με άλλες περιοχές, ...

Στα τέλη του 4ου - αρχές του 3ου αι. π.Χ. έχουν συντελεστεί οι απαραίτητες διεργασίες για τη μετατροπή την εποχή αυτή του Ιερού του Θέρμου σε θρησκευτικό κέντρο και πολιτική έδρα της Αιτωλικής Συμπολιτείας. Ο χώρος συνδέεται πλέον αρχιτεκτονικά σε ένα ενιαίο σύνολο με τον θρησκευτικό πυρήνα προς βορρά και με την πολιτική αγορά προς νότο, όπου τελούσαν κάθε χρόνο οι Αιτωλοί «αγοράς τε καi πανηγύρεις επιφανεστάτας, έτι δε τάς των αρχαιρεσιών καταστάσεις». Σύμφωνα με μία άποψη, ήδη κατά τα τέλη του ...

Ήδη από τον 8ο αι. π.Χ. το Ιερό του Απόλλωνος στον Θέρμο φαίνεται ότι είχε αρχίσει να λειτουργεί ως τόπος λατρείας, χωρίς ωστόσο να έχει αποκτήσει τον χαρακτήρα παναιτωλικού ιερού. Στα τέλη του 7ου αι. π.Χ. είχαν διαμορφωθεί πλέον οι προϋποθέσεις για την ίδρυση στον Θέρμο μνημειακών κτηρίων για την άσκηση της λατρείας. Η ίδρυση του μεγάλου ναού του Απόλλωνος, γύρω στο 620 π.Χ., αλλά και των άλλων δύο μικρότερων ναών, του Απόλλωνος Λυσείου και της Αρτέμιδος (;), δείχνει την ανάγκη εξυπηρέτησης διαφόρων ...

Την εποχή ακμής της Αιτωλικής Συμπολιτείας το Ιερό και η πολιτική Αγορά του Θέρμου αποτελούν έναν ενιαίο ορθογωνισμένο χώρο, τους οποίους συνδέει στενόμακρη πλατεία, διαστ. 265x21μ. Η τελευταία πλαισιώνεται στις μακρές πλευρές από την ανατολική και τη δυτική στοά, προς βορρά από το ναό του Απόλλωνος Θερμίου και προς νότο από το λεγόμενο «Βουλευτήριο». Η διαμόρφωση αυτή μοιάζει περισσότερο με «πλατεία οδό», την οποία πλαισιώνουν στοές, σχήμα που συναντάται αργότερα στην Ιταλία και σε άλλες περιοχές, ...