Ρωμαίος αυτοκράτορας από το 81 έως το 96 μ.Χ., μέλος της δυναστείας των Φλαβίων. Ήταν γιος του αυτοκράτορα Βεσπασιανού και της Φλαβίας Δομιτίλλας. Ο Δομιτιανός δεν έλαβε συστηματική παιδεία, καθώς από νεαρή ηλικία (18 ετών) έπαιξε σπουδαίο ρόλο στην κατάληψη της εξουσίας από τον πατέρα του (69 μ.Χ.). Η ανάρρησή του στο θρόνο το 81 μ.Χ. έγινε, μετά το θάνατο του αδελφού του Τίτου, σύμφωνα με τη διαθήκη του πατέρα του.
Αμέσως ο Δομιτιανός φανέρωσε την πρόθεσή του να μετατρέψει το πολιτικό καθεστώς της Ρώμης σε απόλυτη μοναρχία. Συγκέντρωσε στο πρόσωπό του πολλά αξιώματα και τίτλους, διέθετε ακολουθία 24 ραβδούχων και, μετά τη νίκη του στο γερμανικό μέτωπο το 83 μ.Χ., συνήθιζε να παρουσιάζεται στη σύγκλητο με στολή θριαμβευτή.
Το 86 π.Χ. ίδρυσε στη Ρώμη τα «Καπιτώλια? προς τιμή του Δία (agon capitolinus) που επιβίωσαν έως την εποχή του Διοκλητιανού, στις αρχές του 4ου αι. μ.Χ. Οι αγώνες αυτοί είχαν ως πρότυπο τα Ολύμπια και έτσι περιλάμβαναν στάδιο, δίαυλο, δόλιχο και οπλιτοδρομία, πένταθλο, τα τρία βαρέα αγωνίσματα, καθώς και αγώνα δρόμου γυναικών. Για τη διεξαγωγή των αθλητικών αγώνων ο Δομιτιανός έκτισε στη Ρώμη στάδιο ελληνικού τύπου, στο Πεδίο του Άρεως, ενώ για τους μουσικούς αγώνες έκτισε Ωδείο. Τα θεμέλια αυτών των κτισμάτων έχουν βρεθεί κάτω από την Piazza Navona της σύγχρονης πόλης. Ο ίδιος εμφανιζόταν ως πρόεδρος των αγώνων και φορούσε ελληνική ενδυμασία. Ακόμη ευνόησε τους αγώνες μονομάχων και τη λατρεία της Μινέρβας (Αθηνάς), που τη θεωρούσε προστάτιδά του. Όσον αφορά την οργάνωση της δημόσιας ζωής, ο Δομιτιανός προσέδωσε τυπικό χαρακτήρα στη σύγκλητο και συζητούσε τα ουσιαστικά θέματα σχεδόν αποκλειστικά με το αυτοκρατορικό συμβούλιο, γεγονός που δυσαρέστησε τους συγκλητικούς. Επιπλέον, οι άνθρωποι του πνεύματος και των γραμμάτων αντιτάχθηκαν στην αυταρχικότητά του και στην αυτοκρατορική λατρεία. Ο Δομιτιανός αντέδρασε με διώξεις, εξορίες και εκτελέσεις των αντιφρονούντων. Οι φιλόσοφοι κάθε είδους διατάχθηκαν να εγκαταλείψουν πρώτα τη Ρώμη (89 μ.Χ.) και ύστερα το ιταλικό έδαφος (95 μ.Χ.), ενώ μεγάλη δίωξη υπέστησαν και οι χριστιανοί.
Το φοβερό κλίμα τυραννίας που επικρατούσε, δημιούργησε αντιδράσεις, αλλά και ανησυχία ακόμη και στους ίδιους τους συνεργάτες του Δομιτιανού. Οι τελευταίοι συνωμότησαν με τη γυναίκα του Δομιτία Λογγίνα και τον δολοφόνησαν το 96 μ.Χ. Η σύγκλητος καταδίκασε επίσημα τη μνήμη του (damnatio memoriae). Ωστόσο, ο Δομιτιανός, παρά την τυραννικότητά του, παρουσίαζε σημαντικά θετικά στοιχεία: μερίμνησε για τη βελτίωση της διοίκησης των επαρχιών, άσκησε δυναμική εξωτερική πολιτική, ενδιαφέρθηκε προσωπικά για την απονομή της δικαιοσύνης, προσπάθησε να ενισχύσει την ιταλική γεωργία προστατεύοντας τους μικροκαλλιεργητές, πήρε μέτρα για τη βελτίωση των ρωμαϊκών ηθών και, τέλος, κόσμησε τη Ρώμη με μεγαλοπρεπή οικοδομήματα, όπως για παράδειγμα ο ναός του Δία στο λόφο του Καπιτωλίου και η αψίδα του Τίτου.
|
 |
|
