Γιοι του Δία («Διός κούροι?) που γεννήθηκαν από τον έρωτα του θεού με τη Λήδα. Είχαν αδελφές την Ελένη και την Κλυταιμνήστρα.
Πολλές φορές οι Διόσκουροι ονομάζονται και Τυνδαρίδες, ως γιοι του βασιλιά της Σπάρτης Τυνδάρεω, συζύγου της Λήδας. Τη νύχτα που η Λήδα ενώθηκε με το Δία με μορφή κύκνου, είχε ενωθεί και με το σύζυγό της. Έτσι, από τα δύο ζευγάρια των διδύμων που γεννήθηκαν, ο Πολυδεύκης και η Ελένη θεωρούνται παιδιά του Δία, ενώ ο Κάστωρ και η Κλυταιμνήστρα παιδιά του Τυνδάρεω.
Σύμφωνα με μία άλλη παραλλαγή του μύθου, τα δύο ζευγάρια των διδύμων προήλθαν το καθένα από ένα αυγό που γέννησε η Λήδα, αφού ενώθηκε με το μεταμορφωμένο σε κύκνο Δία. Η γέννησή τους τοποθετείται στον Ταΰγετο, το βουνό της Σπάρτης. Έτσι, οι Διόσκουροι είναι κατεξοχήν Δωριείς ήρωες, γεγονός που έρμηνεύει ορισμένα στοιχεία του μύθου, όπου τους βλέπουμε να αγωνίζονται εναντίον του Αθηναίου ήρωα και βασιλιά Θησέα.
Όταν ο Θησέας και ο Πειρίθους κατέβηκαν στον Κάτω Κόσμο προκειμένου να αρπάξουν την Περσεφόνη, οι Διόσκουροι ξεκίνησαν εκστρατεία εναντίον της Αθήνας, διεκδικώντας την αδελφή τους Ελένη, την οποία ο Θησέας είχε απαγάγει και την είχε φυλακίσει στο οχυρό των Αφιδνών. Έτσι, ενώ έλειπε ο Θησέας ελευθέρωσαν την αδελφή τους και πήραν την μητέρα του Θησέα, Αίθρα, αιχμάλωτη στη Σπάρτη. Επιπλέον, απομάκρυναν από το θρόνο της Αθήνας τους γιους του Θησέα και τους αντικατέστησαν με τον διεκδικητή της βασιλείας Μενεσθέα.
Οι Διόσκουροι πήραν επίσης μέρος στην Αργοναυτική εκστρατεία και διακρίθηκαν ιδιαίτερα εναντίον του βασιλιά των Βεβρύκων, Αμύκου, τον οποίο νίκησε ο Πολυδεύκης τρέποντας έτσι σε φυγή όλους τους Βέβρυκες. Ακόμη συμμετείχαν στο κυνήγι του Καλυδώνιου Κάπρου.
Η απουσία τους από τις αναφορές για τον Τρωικό πόλεμο, παρόλο που ήταν αδέλφια της Ελένης, οφείλεται στο γεγονός ότι οι ήρωες είχαν ήδη αποθεωθεί έπειτα από μία σειρά περιπετειών.
Σύμφωνα με το μύθο, όταν οι Διόσκουροι παρευρέθηκαν στους γάμους των ξαδέλφων τους Ίδα και Λυγκέα, απήγαγαν της μνηστές αυτών, τη Φοίβη και την Ιλάειρα. Ακολούθησε συμπλοκή, κατά την οποία σκοτώθηκαν ο Κάστορας και ο Λυγκέας. Κατά μία παραλλαγή του ίδιου μύθου, το γεγονός της απαγωγής δεν στάθηκε αιτία φιλονικίας μεταξύ των ξαδέλφων, αλλά αντίθετα αυτοί οργάνωσαν από κοινού εκστρατεία στην Αρκαδία, προκειμένου να κλέψουν ζώα. Όμως, καθώς επέστρεφαν, φιλονίκησαν για τη μοιρασιά της λείας και, αφού οι Διόσκουροι έστησαν ενέδρα στα ξαδέλφια τους, ο Ίδας σκότωσε τον Κάστορα και ο Πολυδεύκης τον Λυγκέα. Ο θάνατος του Κάστορα εξόργισε τον πατέρα του, Δία, ο οποίος πήρε εκδίκηση σκοτώνοντας τον Ίδα με κεραυνό και πήρε κοντά του στον ουρανό τον Πολυδεύκη. Όμως ο τελευταίος αρνήθηκε την αθανασία που του πρόσφερε ο Δίας, καθώς ο αχώριστος αδελφός του βρισκόταν στον Κάτω Κόσμο. Έτσι, ο Δίας τους επέτρεψε να μένουν ο καθένας μέρα παρά μέρα κοντά στους θεούς.
Κατά τη Ρωμαϊκή εποχή οι Διόσκουροι γίνονται ιδιαίτερα αγαπητοί και στους ρωμαϊκούς μύθους. Φέρονται να πολέμησαν στη μάχη της Ρηγίλλης Λίμνης και μάλιστα είναι αυτοί που έρχονται να αναγγείλουν τη νίκη στην πόλη, βάζοντας τα άλογά τους να πιουν νερό από την πηγή Ιουτούρνα (Juturna) στην Αγορά της Ρώμης (η πηγή αυτή βρισκόταν πολύ κοντά στο ναό των Διοσκούρων και, σύμφωνα με την παράδοση, η Νύμφη της πηγής ήταν αδελφή τους).
|
 |
|
