Ο σημαντικότερος εκπρόσωπος και διαμορφωτής της αρχαίας αττικής κωμωδίας, ο μόνος από τους κωμωδιογράφους της κλασικής εποχής, του οποίου έχουν διασωθεί ακέραια έργα. Γεννήθηκε το 445 π.Χ., πιθανότατα στην Αίγινα, και πατέρας του ήταν ο Φιλιππίδης. Για τη ζωή του δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία, αλλά οι απόψεις του σχετικά με τα πολιτικά και κοινωνικά πράγματα της εποχής του αντικατοπτρίζονται με σαφήνεια στα έργα του. Ο θάνατός του τοποθετείται ανάμεσα στο 388 και 375 π.Χ.
Ο Αριστοφάνης ανήκε στην ολιγαρχική παράταξη και υποστήριζε τη φιλειρηνική πολιτική. Στις κωμωδίες του σατιρίζονται οι ηγέτες της δημοκρατικής παράταξης και ιδιαίτερα ο Κλέων. Όμως, εκτός από την πολιτική, ο Αριστοφάνης υπήρξε συντηρητικός και στις κοινωνικές του δραστηριότητες. Τασσόταν εχθρικά απέναντι σε κάθε νεωτερισμό και πίστευε πως οι Αθηναίοι έπρεπε να γυρίσουν στην εποχή των Μαραθωνομάχων, τους οποίους θεωρούσε ύψιστο πρότυπο ζωής.
Ο Αριστοφάνης υπήρξε σπουδαίος ποιητής. Διέθετε μεγάλη μόρφωση, κριτικό πνεύμα και πλούσια φαντασία. Η πρώτη παρουσία του στο θεατρικό προσκήνιο έλαβε χώρα το 427 π.Χ. με την κωμωδία «Δαιταλείς? που σατίριζε τη νέα μορφή εκπαίδευσης των Αθηναίων, θέμα αρκετά προσφιλές για τον Αριστοφάνη. Αν και ήταν ο κορυφαίος Αθηναίος κωμωδιογράφος, εν τούτοις τα έργα του δεν κέρδισαν πολλές φορές το πρώτο βραβείο. Συνολικά, έγραψε 44 κωμωδίες, από τις οποίες διασώζονται έντεκα.
Ο Αριστοφάνης μέσα από τα έργα του παρουσιάζεται αρκετά επικριτικός απέναντι στον αθλητισμό της εποχής του, απόψεις που θα πρέπει να ενταχθούν μέσα στο γενικότερο πλαίσιο του συντηρητισμού του. Πίστευε πως οι αθλητές είχαν γίνει μαλθακότεροι από τους προγόνους τους και κατακεραύνωνε την τάση εξειδίκευσης και εντατικής ενασχόλησης με συγκεκριμένα αγωνίσματα. Χαρακτηριστικές είναι οι απόψεις του σχετικά με το αγώνισμα της λαμπαδηδρομίας, όπου υποστηρίζει πως κανένας από τους δρομείς της εποχής του δεν ήταν σωστά προπονημένος για να μεταφέρει τη δάδα χωρίς αυτή να σβήσει. Ακόμη ο Αριστοφάνης υπήρξε αντίθετος με το εκπαιδευτικό πρόγραμμα που εφάρμοζαν ο Σωκράτης και οι σοφιστές. Θεωρούσε ότι οι νέοι έπρεπε να συνεχίσουν την παράδοση των πατέρων τους και να πηγαίνουν στα γυμνάσια και τις παλαίστρες μόνο για τη φυσική αγωγή του σώματος και όχι για να διδαχθούν φιλοσοφία. Η αντίθεσή του με τον Σωκράτη υπήρξε μάλιστα και το θέμα μίας από τις σπουδαιότερες κωμωδίες του, τις «Νεφέλες?.
|
 |
|
