Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (1851 - 1911) συγκαταλέγεται ανάμεσα στους σημαντικότερους νεοέλληνες πεζογράφους και θεωρείται ο κυριότερος εκπρόσωπος του ηθογραφικού διηγήματος. Γεννήθηκε στη Σκιάθο. Ήταν γιός του ιερέα Αδαμάντιου Εμμανουήλ (από το όνομα και την ιδιότητα του οποίου προέκυψε το επώνυμο Παπαδιαμάντης) και της Αγγελικής (κόρης Αλέξανδρου Μωραϊτίδη). Η οικογένειά του ήταν πολυμελής. Φοίτησε σε σχολεία της Σκιάθου, της Σκοπέλου, της Χαλκίδας και του Πειραιά και τελικά πήρε απολυτήριο Γυμνασίου από το Βαρβάκειο, το 1874. Το ίδιο έτος γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, απ' όπου όμως ποτέ δεν αποφοίτησε. Για να αντιμετωπίσει τις πιεστικές βιοποριστικές του ανάγκες, συνεργάστηκε με εφημερίδες της εποχής ως αρθρογράφος και μεταφραστής.
Η Αθήνα και ο αστικός κόσμος της δεν επηρέασαν ούτε τις ιδέες ούτε τη ζωή του, που δεν άλλαξαν ποτέ. Ήταν άνθρωπος βαθύτατα θρησκευόμενος, ταπεινός και μοναχικός. Το 1908 επέστρεψε οριστικά στο νησί του, όπου και πέθανε πάμπτωχος, έχοντας παρασημοφορηθεί από την επίσημη πολιτεία με το Σταυρό του Σωτήρος λίγες μέρες πριν.
Το έργο του το διακρίνει βαθιά θρησκευτική πίστη, προσήλωση στην παράδοση, συγκατάβαση στις αδυναμίες των απλών ανθρώπων και συμπάθεια στις δυστυχίες τους, αλλά και ευαισθησία απέναντι στη φύση και στη ζωή. Ο Παπαδιαμάντης αγαπά τις λεπτόλογες περιγραφές. Δεν περιορίζεται όμως σε αυτές, αλλά εισδύει στο δράμα της ανθρώπινης ψυχής. Στο έργο του η οξυδερκής παρατήρηση της φύσης και των ανθρώπων, τα ήθη, τα έθιμα, οι παραδόσεις και οι λαϊκές δοξασίες υπόκεινται σε μια διάχυτη λυρική διάθεση, ένα ύφος ποιητικό, κύριο χαρακτηριστικό του πεζού του λόγου. Χρησιμοποιεί μια γλώσσα ιδιότυπη (κατά βάσιν καθαρεύουσα στην αφήγηση και στην περιγραφή, δημοτική με συχνούς ιδιωματισμούς της Σκιάθου στα διαλογικά μέρη) βασικό στοιχείο της λογοτεχνικής του γοητείας.
Το έργο του Παπαδιαμάντη δημοσιεύτηκε στο μεγαλύτερο μέρος του σε εφημερίδες και περιοδικά της εποχής. Περιλαμβάνει συνολικά τρία μυθιστορήματα: "Η Μετανάστις" (1879), "Οι Έμποροι των Εθνών" (1882), "Η Γυφτοπούλα" (1884), τρία εκτενή διηγήματα (νουβέλες): "Χρήστος Μηλιόνης" (1885), "Η Φόνισσα" (1903), "Τα ρόδιν' ακρογιάλια" (1907) και περίπου 200 διηγήματα από τα οποία ξεχωρίζουν: "Η σταχομαζώχτρα", "Θέρος - Έρως", "Στο Χριστό στο Κάστρο", "Ολόγυρα στη λίμνη", "Τα Χριστούγεννα του τεμπέλη", "Της Κοκκώνας το σπίτι", "Άνθος του γιαλού", "Το μοιρολόγι της φώκιας" κ.α. Δημοσίευσε επίσης 40 άρθρα, καθώς και αρκετά ποιήματα.
|
 |
|
